मुलांचे लहानपणाचे सामान्य आजार हे वाढण्याचा एक सामान्य भाग आहे, कारण लहान मुलांची रोगप्रतिकारक यंत्रणा विविध संक्रमणांपासून बचाव करण्यास शिकते. बालपणातील बहुतेक आजार सामान्यत: सौम्य असतात आणि ते स्वतःच सोडवतात, त्यांचे स्वरूप समजून घेणे आणि योग्य काळजी कशी घ्यावी हे जाणून घेणे पालकांसाठी आवश्यक आहे.
या मार्गदर्शकामध्ये, आम्ही बालकांचे लहानपणाचे सामान्य आजार , त्यांची लक्षणे आणि सामान्य उपचारांचा शोध घेऊ. कृपया लक्षात ठेवा की अचूक निदान आणि वैयक्तिक उपचार योजनांसाठी, डॉक्टर / हेल्थकेअर व्यावसायिकांचा सल्ला घेणे महत्वाचे आहे.
बालपणातील आजारांची 10 सर्वात सामान्य कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:
- संक्रमण: जीवाणूजन्य, विषाणूजन्य किंवा परजीवी संसर्ग.
- खराब स्वच्छता: अयोग्य हात धुणे आणि अन्न हाताळणे.
- लसीकरणाचा अभाव: अपूर्ण किंवा विलंबित लसीकरण.
- ऍलर्जी: विविध ऍलर्जींवरील प्रतिक्रिया.
- पर्यावरणीय घटक: प्रदूषक आणि दुसरा धूर.
- अपुरे पोषण: कुपोषण आणि जीवनसत्वाची कमतरता.
- शारीरिक इजा: अपघात, पडणे आणि भाजणे.
- पॅसिव्ह स्मोकिंग: सेकंडहँड स्मोकचा संपर्क.
- तणाव आणि मानसिक आरोग्य: चिंता आणि वर्तणुकीशी संबंधित समस्या.
- अनुवांशिक घटक: विशिष्ट परिस्थितींसाठी पूर्वस्थिती.
बालकांचे आजार आणि त्यांचे उपचार
1. सामान्य सर्दी: सामान्य सर्दी हा वरच्या श्वसनमार्गाचा विषाणूजन्य संसर्ग आहे ज्यामुळे नाक वाहणे, खोकला, शिंका येणे आणि घसा खवखवणे यासारखी लक्षणे दिसतात. ही स्थिती सामान्यतः सात ते दहा दिवस टिकते आणि बहुतेक स्वतःहून सुटते.
- उपचार: विश्रांती आणि पुरेसे हायड्रेशन जलद बरे होण्यास मदत करते. घसा खवखवल्यास पिण्यासाठी उबदार द्रव दिले जाऊ शकते. डॉक्टरांनी सांगितल्याशिवाय कोणतीही प्रतिजैविक किंवा ओव्हर-द-काउंटर सर्दी औषधे देऊ नका.
३. ताप: ताप हे शरीरातील संसर्ग किंवा आजारांशी लढण्याचे लक्षण आहे. 100.4°F (38°C) आणि त्यापेक्षा जास्त तापमानाला ताप समजला जातो. जेव्हा मुलांना ताप येतो, तेव्हा त्यांचे शरीर उबदार किंवा गरम वाटते, सक्रिय नसू शकते आणि कमी भूक आणि उदास वाटते.
- उपचार: पुरेशी विश्रांती, भरपूर द्रवपदार्थ आणि ताप कमी करणारी औषधे जसे की अॅसिटामिनोफेन किंवा आयबुप्रोफेन ताप कमी करू शकतात. जर शरीराचे तापमान कमी होत नसेल किंवा मुलाला वारंवार ताप येत असेल तर योग्य उपचारांसाठी डॉक्टरांची मदत घ्या.
3. कान दुखणे: मुलांमध्ये कान दुखणे सामान्य आहे आणि कानाचे संक्रमण (ओटिटिस मीडिया), सामान्य सर्दी किंवा सायनस संसर्ग किंवा कानापर्यंत पसरलेल्या दातांमध्ये वेदना यासारख्या अनेक कारणांमुळे उद्भवते. कानाच्या संसर्गामध्ये अनेकदा कान दुखणे, ताप आणि काही वेळा ऐकण्याच्या समस्या असतात. जर मुलाला कान दुखण्याची तक्रार असेल तर, बालरोगतज्ञांनी वेदनांचे कारण जाणून घेण्यासाठी त्याची तपासणी करणे आवश्यक आहे.
- उपचार: जर ते बॅक्टेरियाचे संक्रमण असेल तर तुमचे बालरोगतज्ञ प्रतिजैविक लिहून देऊ शकतात. वेदना कमी करण्यासाठी वेदना निवारक आणि कान दुखण्यासाठी उबदार कॉम्प्रेसची शिफारस केली जाऊ शकते.
4. पोटदुखी: पोट किंवा ओटीपोटात दुखणे अपचन, अन्न विषबाधा किंवा पोट फ्लू (पोट आणि आतड्यांचे संक्रमण) मुळे असू शकते. तुमच्या मुलाला पोटदुखीसह अतिसार, बद्धकोष्ठता किंवा उलट्या यासारखी लक्षणे जाणवू शकतात. चांगली शारीरिक स्वच्छता आणि योग्य प्रकारे शिजवलेले घरगुती अन्न खाल्ल्याने पोटाच्या समस्या टाळण्यास मदत होईल.
- उपचार: डिहायड्रेशन टाळण्यासाठी भरपूर द्रवपदार्थ, विश्रांती आणि लक्षणे कमी करण्यासाठी सहनशील आहार. लक्षणे आणि मूळ कारणावर आधारित औषधे लिहून दिली जाऊ शकतात.
5. खोकला: लहान मुलांमध्ये खोकला विविध कारणांमुळे होऊ शकतो, ज्यामध्ये श्वासोच्छवासाच्या सौम्य संसर्गापासून ते अस्थमा आणि ऍलर्जीसारख्या तीव्र परिस्थितींपर्यंत असू शकते.
- उपचार: योग्य उपचार आणि व्यवस्थापनासाठी मुलाच्या खोकल्याचे मूळ कारण ओळखणे आवश्यक आहे. डॉक्टरांनी सांगितल्याशिवाय 4 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांसाठी खोकल्याची कोणतीही औषधे वापरू नका.
6. ऍलर्जी: ऍलर्जी म्हणजे निरुपद्रवी पदार्थांना रोगप्रतिकारक शक्तीचा असामान्य प्रतिसाद, ज्यामुळे शिंका येणे, नाक वाहणे, डोळे खाज येणे आणि त्वचेवर पुरळ उठणे यांसारखी लक्षणे दिसून येतात. योग्य व्यवस्थापन आणि पुनरावृत्ती टाळण्यासाठी ऍलर्जीन ओळखणे महत्वाचे आहे.
- उपचार: लक्षणे नियंत्रित आणि व्यवस्थापित करण्यासाठी डॉक्टरांनी दिलेली इनहेलर आणि औषधे.
7. डोळ्यांच्या बुबुळाच्या पुढील भागाचा होणारा दाह (गुलाबी डोळा): नेत्रश्लेष्मलाशोथ म्हणजे डोळ्याच्या नेत्रश्लेष्मला जळजळ, ज्यामुळे लालसरपणा, खाज सुटणे आणि स्त्राव होतो. हे व्हायरल, बॅक्टेरिया किंवा ऍलर्जीचे स्वरूप असू शकते.
- उपचार: जीवाणूजन्य डोळ्यांच्या बुबुळाच्या पुढील भागाचा होणारा दाह साठी अँटीबायोटिक डोळ्याचे थेंब लिहून दिले जाऊ शकतात तर विषाणूजन्य डोळ्यांच्या बुबुळाच्या पुढील भागाचा होणारा दाह विशेषत: स्वतःच सुटतो.
8. श्वासनलिकेचा दाह: हा लहान मुलांमध्ये आणि लहान मुलांमध्ये श्वसनाचा एक सामान्य आजार आहे, जो बहुतेकदा रेस्पिरेटरी सिन्सिशिअल व्हायरस (RSV) मुळे होतो, ज्यामुळे खोकला, घरघर आणि श्वास घेण्यास त्रास होतो.
- उपचार: सपोर्टिव्ह केअर, जसे की आर्द्रतायुक्त हवा, हायड्रेशन आणि कधीकधी पूरक ऑक्सिजन गंभीर प्रकरणांमध्ये डॉक्टरांनी लिहून दिले आहे.
9. हात, पाय आणि तोंडाचे आजार: हा एक विषाणूजन्य आजार आहे जो सामान्यतः लहान मुलांमध्ये दिसून येतो, ज्यामध्ये तोंडात, हातावर आणि पायावर फोड किंवा फोड येतात, ताप आणि सामान्य अस्वस्थता असते.
- उपचार: वेदना आणि तापासाठी लक्षणात्मक आराम, जसे की ओव्हर-द-काउंटर औषधे आणि मुलाला हायड्रेटेड ठेवणे.
10. त्वचेवर पुरळ (एक्झामा, डायपर रॅश इ.): त्वचेच्या विविध स्थिती ज्यामुळे लालसरपणा, खाज सुटणे आणि चिडचिड होऊ शकते. एक्जिमा ही एक तीव्र त्वचेची स्थिती आहे, तर डायपर पुरळ ही डायपर क्षेत्रातील सामान्य चिडचिड आहे.
- उपचार: फ्लेअर-अप टाळण्यासाठी एक्झामासाठी ट्रिगर ओळखणे आणि टाळणे आवश्यक आहे. तुमचे डॉक्टर डायपर रॅशसाठी टॉपिकल क्रीम मलहम किंवा अँटीफंगल क्रीम लिहून देऊ शकतात.
बालपणीच्या सामान्य आजारांसाठी प्रतिबंध टिपा:
विविध आजार विविध परजीवी, विषाणू आणि जीवाणूंद्वारे आणले जात असूनही, अनेक सामान्य बालरोगांच्या आजारांमध्ये समान प्रकारे पसरण्याची प्रवृत्ती असते. परिणामी, काही सावधगिरी बाळगल्यास ते टाळण्यास मदत होऊ शकते.
- मुलाच्या लसीकरणाचा डोस वेळेवर पूर्ण करा.
- तुमच्या मुलाला नियमितपणे हात धुण्यास सांगा. त्यांना स्वच्छता राखण्याचे महत्त्व शिकवा. त्यांना जेवण्यापूर्वी आणि नंतर, स्नानगृह वापरल्यानंतर आणि बाहेरून किंवा सार्वजनिक ठिकाणी खेळून घरी आल्यानंतर हात धुण्यास प्रोत्साहित करा.
- खोकताना किंवा शिंकताना तोंड किंवा नाक टिश्यू किंवा रुमालाने झाकण्याची सवय लावा.
- जीवाणू आणि परजीवी काही पृष्ठभागावर बरेच दिवस टिकू शकतात. आवडती खेळणी, टॅब्लेट, फोन, डोरकनॉब आणि इतर कोणत्याही सामान्यतः स्पर्श केलेल्या घरगुती वस्तू साफ करण्यासाठी अल्कोहोल वाइप किंवा रबिंग अल्कोहोल वापरा.
- आंघोळीचे टॉवेल आणि बेडशीट दर आठवड्याला गरम पाण्यात धुवा.
- त्यांना निरोगी खावे आणि नियमित व्यायाम करा. निरोगी आहाराचे पालन करणे आणि व्यायाम करणे हे रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्याचे शक्तिशाली मार्ग आहेत.
- सुरुवातीच्या टप्प्यावर चांगल्या सवयी शिकवा. उत्कृष्ट स्वच्छतेच्या गरजेवर लवकर भर दिला पाहिजे. दैनंदिन दिनचर्यामध्ये उत्कृष्ट स्वच्छता पद्धतींचा समावेश करा आणि चांगल्या कामासाठी तुमच्या तरुणाची प्रशंसा करायला विसरू नका.