गणपती बाप्पा हे हिंदू धर्मातील एक अत्यंत आदरणीय आणि पूजनीय देवता आहेत. गणेशाची कथा पार्वती मातेच्या आणि भगवान शंकरांच्या प्रेमाच्या व संघर्षाच्या प्रतीकात्मकतेने भरलेली आहे. एकदा, पार्वती मातेने स्नान करण्यासाठी जाताना आपल्याला कोणत्याही प्रकारची त्रास होऊ नये म्हणून आपल्या उटण्याचा लेप करून त्यापासून एक सुंदर मूर्ती तयार केली आणि त्यात प्राण फुंकले. अशा प्रकारे गणेशाचा जन्म झाला. गणेशाला आपल्या मुलासारखे प्रेम करत पार्वती मातेने त्याला दारावर पहारा देण्यासाठी ठेवले.
त्या वेळी भगवान शंकर आपल्या तपातून परत आले आणि त्यांनी आत जाण्याचा प्रयत्न केला. पण, गणेशाने आपल्या कर्तव्याचे पालन करत भगवान शंकरांना रोखले. गणेशाचे हे धाडस पाहून भगवान शंकर अत्यंत रागावले. त्यांना माहित नव्हते की हा बालक त्यांचा स्वतःचा पुत्र आहे. रागाच्या भरात त्यांनी आपली त्रिशूळ उगारून गणेशाचे मस्तक छिन्न केले. गणेशाचे मस्तक पडताच पार्वती माता खूप दुःखी आणि संतापली. ती भगवान शंकरांवर रागावली आणि आपल्या पुत्राच्या जीवनासाठी विनवणी करू लागली. पार्वती मातेच्या प्रेमाने आणि आपल्या चुकीची जाणीव झाल्यामुळे भगवान शंकरांनी गणेशाला पुन्हा जिवंत करण्याचे ठरवले.
भगवान शंकरांनी आज्ञा दिली की, जो पहिला प्राणी त्यांच्या समोर येईल, त्याचे मस्तक गणेशाला लावले जाईल. त्यांच्या सेवकांनी हत्तीच्या बछड्याचे मस्तक आणले आणि ते गणेशाच्या धडाला जोडले गेले. अशा प्रकारे गणेशाला हत्तीचे मस्तक मिळाले आणि तो पुन्हा जिवंत झाला. भगवान शंकरांनी गणेशाला ‘प्रथम पूज्य’ आणि ‘विघ्नहर्ता’ म्हणून मान्यता दिली, ज्यामुळे कोणत्याही नवीन कार्याची सुरुवात करण्यापूर्वी गणेशाची पूजा करणे आवश्यक मानले जाते.
प्रथम पूज्य गणेश
या घटनेमुळे गणेशाची पूजा ही प्रत्येक शुभ कार्याच्या प्रारंभी करण्याची प्रथा सुरू झाली. गणेशाचे नाव घेतल्यावर आणि त्यांचे आवाहन केल्यावर आपल्या जीवनातील सर्व अडथळे दूर होतात. म्हणूनच गणेशाला ‘विघ्नहर्ता’ असे म्हटले जाते. गणपती बाप्पांचे आवाहन केल्याने आणि त्यांच्या नावाचा जप केल्याने जीवनात अनपेक्षित अशा समस्या, अडथळे, आणि विघ्ने सहजपणे दूर होतात. गणेश चतुर्थीच्या दिवशी सकाळी स्नान करून शुद्ध कपड्यात गणपतीच्या मूर्तीसमोर बसून “ॐ गं गणपतये नमः” या मंत्राचा 108 वेळा जप केल्याने विशेष फल प्राप्त होते.
गणेश आराधनेत नियमीतता ठेवून, विश्वास आणि श्रद्धेने केलेल्या पूजेने मनःशांती, यश, आणि समृद्धी प्राप्त होते. गणपती बाप्पांच्या नावाने आपले जीवन सुकर होते आणि आपल्याला योग्य मार्ग सापडतो.
“श्री गणेशाय नमः” – या मंत्राने आपल्या जीवनातील सर्व विघ्ने दूर होतात आणि आपल्याला यशस्वी जीवनाची प्राप्ती होते.
गणपती बाप्पा हे आपल्या जीवनातील सर्व विघ्ने दूर करणारे देवता आहेत. त्यांच्या पूजा-आराधनेत विविध मंत्र, स्तोत्रे, आणि आरत्या या विशेष महत्वाच्या आहेत. चला, गणेश पूजेसाठी आवश्यक असलेल्या मंत्र, आरत्या आणि त्याच्या अधिक तपशीलवार माहितीवर नजर टाकूया.
Table of Contents
गणेश पूजेत वापरले जाणारे मंत्र
- गणेश मंत्र:
- ॐ गं गणपतये नमः
या मंत्राचा जप केल्याने बुद्धीची तीव्रता, अडचणींवर मात करण्याची शक्ती, आणि कार्य सिद्धीस नेण्याचे बल प्राप्त होते. हा मंत्र 108 वेळा जपल्याने विशेष फल प्राप्त होते.
- ॐ गं गणपतये नमः
- गणेश गायत्री मंत्र:
- ॐ एकदन्ताय विद्महे, वक्रतुण्डाय धीमहि।
तन्नो दन्तिः प्रचोदयात्॥
गणेश गायत्री मंत्राच्या जपाने आपली मानसिक स्थिरता वाढते, विघ्ने दूर होतात, आणि जीवनातील सर्व समस्यांवर विजय प्राप्त होतो.
- ॐ एकदन्ताय विद्महे, वक्रतुण्डाय धीमहि।
- गणेश ध्येय मंत्र:
- वक्रतुण्ड महाकाय, सूर्यकोटि समप्रभ।
निर्विघ्नं कुरु मे देव, सर्वकार्येषु सर्वदा॥
हा मंत्र प्रत्येक कार्याच्या सुरुवातीस म्हटल्यास ते कार्य निर्विघ्न पार पडते.
- वक्रतुण्ड महाकाय, सूर्यकोटि समप्रभ।
गणपतीची आरती
सुखकर्ता दुःखहर्ता वार्ता विघ्नाची।
नूरवी पूर्वी प्रेम कृपा जयाची॥
सर्वांगी सुंदर उटी शेंदुराची।
कंठी झळके माळ मुक्ताफळांची॥
जय देव जय देव जय मंगलमूर्ती।
दर्शनमात्रे मन:कामना पुरती॥
रत्नखचित फरा तूज गौरीकुमरा।
चंदनाची उटी कुंकुमकेशरा॥
हिरेजडित मुकुट शोभतो बरा।
रुणझुणती नूपुरे चरणी घागरिया॥
जय देव जय देव जय मंगलमूर्ती।
दर्शनमात्रे मन:कामना पुरती॥
लांछनुरादि सुरवर भक्तनिष्ठा।
तुजवीण सरवण कोणाची इच्छा॥
धृतियुक्त वदन गुहा तुला याचि कृपा।
सर्वार्ही सर्वोत्तम दान देनारा॥
जय देव जय देव जय मंगलमूर्ती।
दर्शनमात्रे मन:कामना पुरती॥
गणपती पूजेसाठी खास विधी
- स्नान: गणपतीच्या मूर्तीला जल आणि पंचामृताने स्नान घालावे.
- दूर्वा चढवणे: दूर्वा हे गणपती बाप्पाचे अतिशय प्रिय आहे. तीन किंवा पाच दूर्वा त्यांच्या चरणी चढवाव्यात.
- मोदक अर्पण: मोदक हे गणपतीचे आवडते नैवेद्य आहे. त्यांना मोदकाचा नैवेद्य अर्पण करावा.
- फुलांचे अर्पण: गणपतीला लाल फुले, जसे कि जवांफुल, चाफा, किंवा शमीची फुले अर्पण करावी.
- दीप आराधना: गणपतीच्या पूजेनंतर दीपक लावून आरती म्हणावी.
वैयक्तिक श्रद्धा
गणपती बाप्पाचे आवाहन केल्याने आणि त्यांच्या नावाचा जप केल्याने जीवनात अनपेक्षित अशा समस्या, अडथळे, आणि विघ्ने सहजपणे दूर होतात. गणेश चतुर्थीच्या दिवशी सकाळी स्नान करून शुद्ध कपड्यात गणपतीच्या मूर्तीसमोर बसून “ॐ गं गणपतये नमः” या मंत्राचा 108 वेळा जप केल्याने विशेष फल प्राप्त होते.
गणेश आराधनेत नियमीतता ठेवून, विश्वास आणि श्रद्धेने केलेल्या पूजेने मनःशांती, यश, आणि समृद्धी प्राप्त होते. गणपती बाप्पांच्या नावाने आपले जीवन सुकर होते आणि आपल्याला योग्य मार्ग सापडतो.
“श्री गणेशाय नमः” – या मंत्राने आपल्या जीवनातील सर्व विघ्ने दूर होतात आणि आपल्याला यशस्वी जीवनाची प्राप्ती होते.
गणपती बाप्पा हे हिंदू धर्मातील एक अत्यंत आदरणीय आणि पूजनीय देवता आहेत. त्यांना सर्वप्रथम वंदन केले जाते आणि त्यांच्या आशीर्वादानेच प्रत्येक नवीन कार्य, पूजाअर्चा किंवा अध्यात्मिक प्रवासाची सुरुवात केली जाते. गणेशाचे नाव घेतल्यावर आणि त्यांचे आवाहन केल्यावर आपल्या जीवनातील सर्व अडथळे दूर होतात, म्हणूनच त्यांना ‘विघ्नहर्ता’ असे म्हटले जाते.
गणपती बाप्पांचे आवाहन करण्याचे महत्व
गणपती बाप्पांचे आवाहन केल्याने आपल्या जीवनातील अडचणी, विघ्ने, आणि संकटे दूर होतात. नवीन कार्याची सुरुवात गणपती बाप्पांच्या पूजेने केल्यास ते कार्य निर्विघ्न पार पडते असा विश्वास आहे. म्हणूनच, गणेशाची पूजा ही भारतीय संस्कृतीत विशेष स्थान आहे. त्यांच्या आवाहनाने मनाची स्थिरता, बुद्धीची तीव्रता, आणि कार्याची सिद्धी प्राप्त होते.
विशिष्ट पूजा किंवा प्रार्थना
गणेशाच्या पूजेतील काही महत्वाचे विधी आहेत. गणपती बाप्पांचे आवाहन करण्यासाठी “ॐ गं गणपतये नमः” हा मंत्र अत्यंत प्रभावी मानला जातो. याशिवाय, ‘गणपती अथर्वशीर्ष’ आणि ‘गणेश चतुर्थी’च्या दिवशी करण्यात येणाऱ्या खास पूजा देखील खूप प्रसिद्ध आहेत. यामध्ये दूर्वा, मोदक, आणि लाल फुलांनी गणेशाची पूजा केली जाते. दररोज सकाळी गणपतीचे ध्यान करून त्यांच्या नावाचा जप केल्याने संपूर्ण दिवसातील कार्य सिद्धीस जातात.
गणपतीच्या नावाचे महात्म्य
गणपतीचे नाव नवे कार्य सुरू करण्यापूर्वी घेतल्यास तो कार्य निर्विघ्न पार पडतो, असे म्हटले जाते. घरात नवे कार्य असो, नवा व्यवसाय असो, लग्नकार्य असो, किंवा नवा शैक्षणिक प्रवास असो, सर्वत्र गणपतीचे नाव घेतल्याशिवाय सुरुवात केली जात नाही. गणपती बाप्पांचा आशीर्वाद घेतल्याने सर्व विघ्ने दूर होतात आणि यशस्वीरीत्या कार्य पूर्ण होते.
वैयक्तिक अनुभव किंवा श्रद्धा
गणपती बाप्पांचे आवाहन करताना एक विशेष शांती आणि स्थिरता प्राप्त होते, असा माझा अनुभव आहे. लहानपणीपासून मी गणपतीच्या नावाने प्रत्येक नवीन कार्याची सुरुवात करत आलो आहे. अगदी साध्या गोष्टीपासून ते मोठ्या प्रकल्पांपर्यंत, गणपतीच्या नावाचा जप केल्याने सर्व काही सुखरूप पार पडते. अशा वेळी गणपती बाप्पांवर ठेवलेली श्रद्धा आणि विश्वास आपल्याला मानसिक स्थैर्य देतो आणि आत्मविश्वासाने पुढे जाण्याचे बळ देतो.
गणपती बाप्पांचे आवाहन केल्याने आपल्या जीवनात नवी ऊर्जा, सकारात्मकता, आणि विघ्नांवर मात करण्याची शक्ती प्राप्त होते. त्यांच्या नावाच्या जपाने आपल्याला यश, शांती, आणि समृद्धी प्राप्त होते. म्हणूनच, प्रत्येक नव्या कार्याची सुरुवात गणपती बाप्पांच्या नावाने आणि त्यांच्या आशीर्वादाने केली जाते.