26 मे 2014 रोजी संध्याकाळी राष्ट्रपती भवनाच्या प्रांगणात नरेंद्र मोदी यांनी भारताच्या जनतेच्या ऐतिहासिक जनादेशानंतर पंतप्रधान म्हणून शपथ घेतली तेव्हा इतिहास लिहिला गेला. नरेंद्र मोदींमध्ये, भारतातील लोकांना एक गतिमान, निर्णायक आणि विकासाभिमुख नेता दिसतो, जो अब्जावधी भारतीयांच्या स्वप्नांचा आणि आकांक्षांसाठी आशेचा किरण म्हणून उदयास आला आहे. विकासावर त्यांचे लक्ष, तपशिलाकडे लक्ष देणे आणि गरीबातील गरीब लोकांच्या जीवनात गुणात्मक फरक आणण्याच्या प्रयत्नांमुळे नरेंद्र मोदी हे संपूर्ण भारतातील लोकप्रिय आणि आदरणीय नेते बनले आहेत.
नरेंद्र मोदी
नरेंद्र मोदी हे भारताचे १४वे आणि विद्यमान पंतप्रधान आहेत. ते भारतीय जनता पक्षाचे (भाजप) सदस्य आहेत आणि २०१४ पासून पंतप्रधानपदावर आहेत. मोदी हे भारतातील सर्वात लोकप्रिय राजकारणींपैकी एक आहेत आणि त्यांनी भारताच्या आर्थिक आणि सामाजिक विकासात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली आहे.
नरेंद्र मोदी यांचे जीवन धैर्य, करुणा आणि सतत मेहनतीचा प्रवास आहे. अगदी लहान वयातच त्यांनी आपले आयुष्य लोकांच्या सेवेत वाहून घेण्याचे ठरवले होते. त्यांनी त्यांच्या गृहराज्य गुजरातचे मुख्यमंत्री म्हणून 13 वर्षांच्या दीर्घ कार्यकाळात तळागाळातील कार्यकर्ता, एक संघटक आणि प्रशासक म्हणून आपले कौशल्य प्रदर्शित केले, जिथे त्यांनी लोकाभिमुख आणि सक्रिय सुशासनाच्या दिशेने एक आदर्श बदल घडवून आणला.
नरेंद्र मोदी
नरेंद्र मोदी यांचा पंतप्रधान कार्यालयापर्यंतचा प्रेरणादायी जीवन प्रवास उत्तर गुजरातमधील मेहसाणा जिल्ह्यातील वडनगर या छोट्याशा गावातून सुरू झाला. त्यांचा जन्म 17 सप्टेंबर 1950 रोजी झाला; भारताला स्वातंत्र्य मिळून तीन वर्षांनी. यामुळे ते स्वतंत्र भारतात जन्मलेले पहिले पंतप्रधान ठरले आहेत. श्री मोदी हे दामोदरदास मोदी आणि हिराबा मोदी यांना जन्मलेले तिसरे अपत्य आहेत. मिस्टर मोदी हे नम्र मूळ आणि विनम्र साधनांच्या कुटुंबातून आले आहेत. साधारण 40 फूट बाय 12 फूट आकाराच्या एका लहान घरात संपूर्ण कुटुंब राहत होते.
नरेंद्र मोदींच्या सुरुवातीच्या वर्षांनी त्यांना कठीण धडे शिकवले कारण त्यांनी त्यांचा अभ्यास, गैर-शैक्षणिक जीवनाचा समतोल राखला आणि कुटुंबाच्या मालकीच्या चहाच्या स्टॉलवर काम करण्यासाठी वेळ काढला कारण कुटुंबाचा उदरनिर्वाह करण्यासाठी संघर्ष करत होते. त्याच्या शालेय मित्रांना आठवते की तो लहानपणीही खूप मेहनती होता आणि त्याला वादविवाद आणि पुस्तके वाचण्याची जिज्ञासा होती. श्रीमान मोदी स्थानिक लायब्ररीत कितीतरी तास वाचनात कसे घालवायचे हे शाळेतील मित्रांना आठवते. लहानपणी त्यांना पोहण्याचीही आवड होती.
श्रीमान मोदींचे लहानपणीचे विचार आणि स्वप्ने त्यांच्या वयातील बहुतेक मुलांनी जशी विचार केली होती त्यापासून पूर्णपणे काढून टाकले होते. कदाचित वडनगरच्या प्रभावामुळेच अनेक शतकांपूर्वी एकेकाळी बौद्ध शिक्षण आणि अध्यात्माचे जिवंत केंद्र होते. लहानपणीही त्याला समाजात बदल घडवण्याची तीव्र इच्छा नेहमीच जाणवत असे. स्वामी विवेकानंदांच्या कार्याचा त्यांच्यावर खूप प्रभाव होता ज्याने त्यांच्या अध्यात्मवादाकडे प्रवासाचा पाया घातला आणि ज्याने त्यांना स्वामीजींचे भारताला जगतगुरू बनवण्याचे स्वप्न पूर्ण करण्याच्या मिशनचा पाठपुरावा करण्यास प्रेरित केले.
वयाच्या 17 व्या वर्षी त्यांनी भारतभर प्रवास करण्यासाठी घर सोडले. दोन वर्षे त्यांनी विविध संस्कृतींचा शोध घेत भारताच्या विस्तृत लँडस्केपमध्ये प्रवास केला. जेव्हा तो घरी परतला तेव्हा तो एक बदललेला माणूस होता आणि त्याला जीवनात काय साध्य करायचे आहे याचे स्पष्ट ध्येय होते. ते अहमदाबादला गेले आणि राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघात (आरएसएस) सामील झाले. RSS ही एक सामाजिक-सांस्कृतिक संस्था आहे जी भारताच्या सामाजिक आणि सांस्कृतिक पुनरुत्थानासाठी काम करते.
1972 पासून जेव्हा नरेंद्र मोदी आरएसएसचे प्रचारक बनले तेव्हापासून अहमदाबादमध्ये मोदींसाठी हा एक कठीण दिनक्रम होता. त्यांचा दिवस पहाटे ५ वाजता सुरू होऊन रात्री उशिरापर्यंत चालत असे. 1970 च्या उत्तरार्धात एक तरुण नरेंद्र मोदी आणीबाणीच्या काळात भारतातील लोकशाही पुनर्संचयित करण्याच्या चळवळीत सामील झाले.
1980 च्या दशकात संघामध्ये विविध जबाबदाऱ्या सांभाळत असताना नरेंद्र मोदी त्यांच्या संघटन कौशल्याने एक संघटक आदर्श म्हणून उदयास आले. 1987 मध्ये मोदींनी गुजरातमध्ये भाजपचे सरचिटणीस म्हणून काम सुरू केले तेव्हा त्यांच्या जीवनात एक वेगळाच अध्याय सुरू झाला. आपल्या पहिल्या कार्यात श्री. मोदींनी पहिल्यांदाच अहमदाबाद महानगरपालिकेच्या निवडणुकीत भाजपला विजय मिळवून दिला.
1990 च्या गुजरात विधानसभेच्या निवडणुकीत भाजप कॉंग्रेसच्या जवळ दुसऱ्या क्रमांकावर होता हे देखील त्यांनी सुनिश्चित केले. 1995 च्या विधानसभा निवडणुकीत श्री मोदींच्या संघटनात्मक कौशल्यामुळे भाजपच्या मतांची टक्केवारी वाढली आणि पक्षाने विधानसभेत 121 जागा जिंकल्या.
श्री. मोदींनी 1995 पासून भाजपचे राष्ट्रीय सचिव म्हणून हरियाणा आणि हिमाचल प्रदेशमधील पक्षाच्या हालचाली पाहिल्या. भाजपचे सरचिटणीस संघटना म्हणून त्यांनी 1998 च्या लोकसभा निवडणुकीत भाजपचा विजय सुनिश्चित करण्यासाठी काम केले. सप्टेंबर 2001 मध्ये श्री मोदींना तत्कालीन पंतप्रधान वाजपेयी यांचा फोन आला ज्याने त्यांच्या आयुष्यातील एक नवीन अध्याय उघडला आणि त्यांना संघटनात्मक राजकारणाच्या खडतर आणि गव्हर्नन्सच्या जगाकडे नेले.
राजकीय वाटचाल
एका दशकाच्या कालावधीत सुशासनासाठी ओळखल्या जाणार्‍या भाजपच्या सर्वोत्कृष्ट संघटना पुरुषापासून ते भारतातील सर्वोत्कृष्ट नेत्यापर्यंतची नरेंद्र मोदींची उत्क्रांती गंभीर प्रतिकूल परिस्थितीला तोंड देत धैर्य, दृढनिश्चय आणि कणखर नेतृत्वाची कथा सांगते. नरेंद्र मोदींच्या राजकीय संघटनेच्या जगातून प्रशासन आणि प्रशासनाच्या क्षेत्राकडे आलेल्या संक्रमणाला ना वेळ आली होती ना प्रशिक्षणाचा फायदा.
श्री मोदींना पहिल्या दिवसापासूनच कामावर असताना प्रशासनाचे दोर शिकावे लागले. नरेंद्र मोदींच्या कार्यालयातील पहिले 100 दिवस केवळ श्री मोदींनी ते वैयक्तिक संक्रमण कसे घडवून आणले याची झलक दाखवतात असे नाही तर हे 100 दिवस श्री मोदींनी अपारंपरिक विचारसरणी कशी आणली याची झलकही देतात आणि परिस्थितीला धक्का देण्यासाठी आणि प्रशासनात सुधारणा घडवून आणल्या.
विकास आणि प्रशासनाचे ज्वलंत उदाहरण म्हणून व्हायब्रंट गुजरात निर्माण करण्याचा नरेंद्र मोदींचा मार्ग सोपा नव्हता. संकटे आणि आव्हानांनी भरलेला हा मार्ग होता. गेल्या दशकभरात नरेंद्र मोदींचा एक गुण जर कायम राहिला असेल तर तो म्हणजे गंभीर संकटांना तोंड देताना त्यांचे भक्कम नेतृत्व. श्री नरेंद्र मोदी यांचा शासनाचा दृष्टिकोन नेहमीच राजकारणापेक्षा वरचा आहे. विकासाच्या आव्हानांवर तोडगा काढण्याच्या मार्गात श्री मोदींनी राजकीय मतभेद कधीही येऊ दिले नाहीत.
श्री नरेंद्र मोदी भारताचे पुढचे पंतप्रधान म्हणून कार्यभार स्वीकारण्याच्या तयारीत असताना, त्यांचा प्रशासन आणि प्रशासनाकडे पाहण्याचा दृष्टीकोन त्यांच्या अभिसरणात्मक विचारसरणीसाठी उभा आहे. “किमान सरकार, जास्तीत जास्त शासन” या श्री मोदींच्या तत्त्वज्ञानाचे सर्वोत्कृष्ट प्रकटीकरण म्हणजे त्यांची अभिसरणात्मक शासनाची पंच-अमृत रचना.
राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय माध्यमांमधून त्यांच्या सरकारला मिळालेल्या अनेक पुरस्कारांमधून त्यांची कामगिरी दिसून येते. भारताचे पंतप्रधान या नात्याने श्री नरेंद्र मोदी हे भारतातील सर्वात यशस्वी मुख्यमंत्र्यांपैकी एक आणि त्यांच्या उत्कृष्ट प्रशासकांपैकी एक आहेत.
मोदी यांच्या कारकिर्दीत भारताच्या परराष्ट्र संबंधांमध्येही लक्षणीय प्रगती झाली. त्यांनी अमेरिका, चीन आणि इतर प्रमुख देशांशी भारताचे संबंध सुधारण्यासाठी प्रयत्न केले.
मोदी हे एक प्रभावी वक्ते आणि नेते आहेत. त्यांनी आपल्या भाषणांद्वारे भारतातील जनतेला प्रेरित केले आहे. त्यांनी भारतात एक नवीन राजकीय संस्कृती निर्माण करण्याचे काम केले आहे.
मोदी यांच्या जीवनावर अनेक पुस्तके लिहिली गेली आहेत. त्यांची जीवनचरित्रे आणि भाषणसंग्रह प्रकाशित झाले आहेत. मोदी हे भारतातील एक लोकप्रिय व्यक्तिमत्त्व आहेत आणि त्यांच्यावर अनेक चित्रपट आणि मालिका बनवल्या गेल्या आहेत.
मोदी हे भारतातील एक महान नेते आहेत. त्यांनी भारताच्या विकासात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. ते एक प्रभावी वक्ते आणि नेते आहेत आणि त्यांनी भारतात एक नवीन राजकीय संस्कृती निर्माण करण्याचे काम केले आहे.
मोदी यांच्या कारकिर्दीतील काही महत्त्वाच्या उपलब्धी
गुजरातचे मुख्यमंत्री म्हणून असताना त्यांनी गुजरातच्या विकासात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले. त्यांच्या कारकिर्दीत गुजरातची अर्थव्यवस्था लक्षणीयरीत्या वाढली आणि राज्यात कायदा आणि सुव्यवस्था राखली गेली. पंतप्रधानपदावर आल्यानंतर मोदी यांनी भारताच्या आर्थिक आणि सामाजिक विकासासाठी अनेक महत्त्वपूर्ण योजना सुरू केल्या.
त्यांनी भारताची अर्थव्यवस्था मजबूत करण्यासाठी आणि गरीब आणि वंचित घटकांना मदत करण्यासाठी अनेक उपाययोजना केल्या. मोदी यांच्या कारकिर्दीत भारताच्या परराष्ट्र संबंधांमध्येही लक्षणीय प्रगती झाली. त्यांनी अमेरिका, चीन आणि इतर प्रमुख देशांशी भारताचे संबंध सुधारण्यासाठी प्रयत्न केले.
