अरबी समुद्रात विखरलेले लक्षद्वीप हे बेटांचे समूह कोणाही पर्यटकाचे मन भुरळ घालू शकतात. निळ्या आणि हिरव्या रंगांची झळाळी असलेल्या वाळूचा मऊपणा पायांना आल्हादित करतो आणि हवेचा झोका सगळ्या चिंता विरून जाणास भाग पाडतो, असा हा परिसर आपल्याला वेगळ्याच जगात घेऊन जातो. पण हे बेट फक्त निसर्गाच्या सौंदर्यानेच नव्हे तर इतिहासाच्या वारसानं आणि सांस्कृतिक वैशिष्ट्यांनीसुद्धा समृद्ध आहेत.
लक्षद्वीप, 36 बेटांचा समूह त्याच्या विलक्षण आणि स्वर्गीय वातावरण असलेले किनारे आणि हिरव्यागार लँडस्केपसाठी ओळखले जाते. मल्याळम आणि संस्कृतमध्ये लक्षद्वीप या नावाचा अर्थ ‘एक लाख बेट’ असा होतो. लक्षद्वीप, भारतातील सर्वात लहान केंद्रशासित प्रदेश, 32 बेटांच्या क्षेत्रात 36 बेटांचा समावेश असलेला द्वीपसमूह आहे.
हवामान
लक्षद्वीपची बेटे लहान आहेत, त्यांची रुंदी 1 मैल (1.6 किमी) पेक्षा जास्त नाही; दAmindivis ही समूहातील सर्वात उत्तरेकडील बेटे आहेत, आणिमिनिकॉय बेट हे सर्वात दक्षिणेकडील बेट आहे. जवळजवळ सर्व वस्ती असलेली बेटे कोरल प्रवाळ आहेत . बेटांच्या उच्च पूर्वेकडील बाजू मानवी वस्तीसाठी सर्वात अनुकूल आहेत, तर पश्चिमेकडील सखल सरोवर रहिवाशांचे नैऋत्य मान्सूनपासून संरक्षण करतात . लक्षद्वीपची माती सामान्यत: वालुकामय असते, ती कोरलपासून प्राप्त होते .
संपूर्ण वर्षभर लक्षद्वीपमध्ये तापमान साधारणपणे ७० °F (सुमारे २०°C) ते जवळपास ९०°F (सुमारे ३२°C) असते. अरबी समुद्रावरून जाणारे चक्रीवादळे क्वचितच बेटांवर धडकतात. तथापि, त्यांच्याशी संबंधित वारे आणि लाटा जमिनीची वैशिष्ट्ये लक्षणीयरीत्या बदलू शकतात.
वनस्पती आणि प्राणी जीवन
नारळाच्या खजुराच्या मुबलकतेशिवाय, सामान्य झाडांमध्ये वड , कॅज्युरिना, पांडणी (स्क्रू पाइन), ब्रेडफ्रूट्स, चिंच आणि उष्णकटिबंधीय बदाम ( टर्मिनलिया वंश ) यांचा समावेश होतो. सुपारी आणि सुपारी देखील बेटांवर वाढतात. सर्वात उल्लेखनीय सागरी प्राण्यांमध्ये शार्क , बोनिटोस , ट्यूना , स्नॅपर्स आणि उडणारे मासे आहेत . मानता किरण , ऑक्टोपस , खेकडे , कासव आणि विविध प्रकारचे गॅस्ट्रोपॉड भरपूर आहेत. बेटांवर बगळे , टील्स आणि गुल यांसारख्या पाणथळ पक्ष्यांचे घर देखील आहे .
पर्यटन
लक्षद्वीपचे सरकार पर्यटनाला चालना देत असले तरी, नकारात्मक पर्यावरणीय प्रभावापासून संरक्षण करण्यासाठी या उद्योगावर बारकाईने लक्ष ठेवले जाते. प्रदेशाला भेट देण्यासाठी परवानग्या आवश्यक आहेत. सरकार प्रायोजित टूर पॅकेजेस उपलब्ध आहेत.
वाहतूक
लक्षद्वीप भारतीय मुख्य भूमीशी समुद्र आणि हवाई मार्गाने जोडलेले आहे. केरळच्या किनार्‍यावरील कोझिकोड (पूर्वीचे कालिकत) हे सर्वात जवळचे मुख्य भूभागाचे बंदर आहे. केरळच्या किनार्‍यावरील कोची हे बेटांवर सेवा देणार्‍या बहुतेक प्रवासी जहाजांचे प्रस्थान आणि आगमनाचे बंदर आहे. अगट्टी बेटावर एक विमानतळ आहे, जिथे कोचीला जाण्यासाठी आणि जाण्यासाठी नियमित विमानसेवा आहे. मुख्य भूप्रदेश आणि अंतर्देशीय हेलिकॉप्टर सेवा देखील उपलब्ध आहेत. लक्षद्वीपमध्ये फक्त काही मैलांचे रस्ते आहेत.
इतिहासाची झलक:
लक्षद्वीपच्या भूतकाळात अनेक राजवटांची छाप आहे. चेरुमन पेरूमल राजा ते अरब व्यापारी, सातव्या शतकातील मुस्लिम मिशनरी ते चोला राजवंश, पोर्तुगीज आणि टिपू सुलतान – या सर्वांच्या खुणा येथे दिसतात. १९४७ला भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर हे बेट भारतीय संघराज्याचा भाग झाले.
सांस्कृतिक वैभव:
लक्षद्वीपची संस्कृती खास आहे. बहुतांश लोकसंख्या मुस्लिम असून येथील पारंपारिक पोशाख, भाषा, नृत्य आणि खाद्यपदार्थ हे स्थानिक संस्कृतीचे प्रतिबिंब आहेत. तारांबोध, लकडीमाल, लकडाव आणि पिलिक्कडनी हे लोकनृत्य प्रसिद्ध आहेत. मासे, नारळ आणि तांदूळ यांचा वापर करून केलेली येथील खाद्यपदार्थे स्वादिष्ट आणि आकर्षक आहेत.
निसर्गाचे वरदान:
लक्षद्वीपमध्ये अनेक सुंदर बेटे आहेत. कवरत्ती, अमिनी, बंगाराम, मिनिकॉय ही काही प्रसिद्ध बेटे आहेत. निळ्या समुद्रात स्नोर्कलिंग करणे, स्कूबा डायविंग करणे, समुद्रात मासे पकडणे, हाताशी पट्टी हाऊस बोटिंग करणे यासारखे अनुभव येथे घेता येतात. निसर्गाच्या सौंदर्यामध्ये हरवून जाण्यासाठीही ही बेटे उत्तम आहेत.
लक्षद्वीपची वाळू, समुद्र आणि निसर्ग पर्यटकांना आकर्षित करत असतानाच येथील सांस्कृतिक आणि सामाजिक वारसानं आपल्याला विचार करायला लावतं. नैसर्गिक सौंदर्याबरोबर स्थानिकांच्या हितसंबंधांचंही जपणं या बेटांच्या भविष्यासाठी महत्त्वाचं आहे. लक्षद्वीप हा भारताचा अनमोल हिरा आहे, त्याचं सन्मान राखून त्याचा विकास करणं हे आपल्या सर्वांच्या हातात आहे.
महत्त्वाचे
लक्षद्वीप बेटावर कसे जायचे?
लक्षद्वीप बेटावर जहाजे आणि कोची येथून चालवल्या जाणार्‍या फ्लाइटने पोहोचता येते. सर्व पर्यटन उद्देशांसाठी कोची हे लक्षद्वीपचे प्रवेशद्वार आहे. कोचीहून विमानाने अगाट्टी आणि बंगाराम बेटांवर पोहोचता येते.
लक्षद्वीप सुरक्षित आहे का?
होय, तुम्ही मुलांसोबत लक्षद्वीपला प्रवास करू शकता आणि हे कौटुंबिक सुट्ट्यांसाठी सुरक्षित ठिकाण आहे . लक्षद्वीप देशातील सर्वात कमी गुन्हेगारी दरांपैकी एक आहे, ज्यामुळे ते एकट्याने प्रवास करणाऱ्यांसाठी देखील योग्य आहे.
लक्षद्वीपमध्ये प्रवेश करण्यासाठी भारतीयांना परवानगीची गरज आहे का?
भारतातील लक्षद्वीप बेटांना भेट देण्यासाठी प्रवेश परवाना प्रत्येकासाठी आवश्यक आहे . तुम्ही भारतीय नागरिक किंवा परदेशी पर्यटक असलात तरी काही फरक पडत नाही. आवश्यक प्रवेश परवाना मिळणे हे पूर्ण बंधन आहे.
लक्षद्वीप जाण्यासाठी येणार अंदाजे खर्च ?
लक्षद्वीप हे बेटांसाठी ओळखले जाते, येथील शांत आणि भव्य समुद्रकिनारे पर्यटकांना खूप आवडतात. लक्षद्वीपच्या बेटांच्या समूहात लहान असूनही, हे बेट स्वच्छ पाणी, पांढरी वाळू, समुद्रकिनारे आणि जोडप्यांसाठी एक अतिशय रोमांचक ठिकाण आहे. येथे, नीलमणी समुद्राचे पाणी, कोरल रीफ, आलिशान रिसॉर्ट्स आणि विविध साहसी गोष्टी जोडप्यांना खूप आवडतात. प्रवासाचे भाडे वगळून, येथे तुमचे बजेट ४ दिवस आणि ३ रात्रीचे सुमारे २०,००० रुपये असू शकते.
श्री रामजन्मभूमी अयोध्या: गर्भगृह येथे श्रीराम विराजमान होणार