Maharashtra Election Result 2024 : महाराष्ट्रातील 288 विधानसभा जागांवर झालेल्या निवडणुकांचे निकाल आले आहेत. आतापर्यंत झालेल्या मतमोजणीनुसार महायुतीला प्रचंड बहुमत मिळाले असताना महाविकास आघाडी केवळ 55 जागांवर मर्यादित राहिली आहे. यासह महाराष्ट्रात भाजप-शिवसेना (शिंदे) – राष्ट्रवादी (अजित पवार) म्हणजेच महायुती यांचे युतीचे सरकार स्थापन करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. एकनाथ शिंदे आणि देवेंद्र फडणवीस यांचे अभिनंदन करणाऱ्यांची गर्दी झाली आहे.
महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीत आतापर्यंतच्या ट्रेंडनुसार महायुती आघाडीने भक्कम आघाडी कायम ठेवली आहे. ट्रेंड परिणाम होत असल्याचे दिसते. अशा स्थितीत प्रत्येकाच्या मनात प्रश्न आहे की, भाजपविरोधी लाट असताना, भाजपवर शिवसेना-राष्ट्रवादी फोडल्याचा आरोप होत होता, लोक मराठा आंदोलनावर नाराज होते, तरीही या सगळ्याला तोंड देण्यात महायुती यशस्वी कशी झाली? त्रास?
महाविकास आघाडीचा सफाया करणाऱ्या महायुतीच्या विजयाचे घटक कोणते? चला तुम्हाला सांगतो…
1. मुलगी भगिनी योजना आणि टोल वसूल न करणे
भाजपच्या नेतृत्वाखालील महायुती सरकारने लाडकी बहिन योजना राबविणे हा योग्य निर्णय ठरला. यापूर्वी मध्य प्रदेशातील दणदणीत विजयाचे श्रेयही तेथे राबवण्यात आलेल्या लाडली ब्राह्मण योजनेला देण्यात आले होते. मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्यामुळे दर महिन्याला बँक खात्यात पैसे येत आहेत हे महाराष्ट्रातील जनतेने मान्य केले आहे. शिंदे पुन्हा मुख्यमंत्री झाले तर हे पैसे येतच राहतील आणि वाढू शकतात.
लाडकी बहिन योजनेचा परिणाम असा झाला की MVA च्या मुख्य मतदारांच्या घरातील महिलांनीही महायुतीला मतदान केले, कारण पैसे थेट त्यांच्या बँक खात्यात येत होते. निवडणुकीपूर्वी राज्यातील अनेक टोलनाके टोलमुक्त करून महायुती सरकारने पुरुष मतदारांना आकर्षित केले.
2. शिंदे यांना मुख्यमंत्री करून मोठे लक्ष्य
भाजपने एकनाथ शिंदे यांची राज्याच्या मुख्यमंत्रिपदावर केलेली नियुक्ती आणि सतत कायम ठेवणे ही एमव्हीएच्या चारही चौकटींवर टिक लावणारी चाल ठरली, असे राजकीय जाणकारांचे मत आहे. खरे तर शिंदे हे मराठा क्षत्रप आहेत. त्यांना मुख्यमंत्री करून मराठा अभिमानाचे भांडवल करण्याची भाजपची रणनीती प्रभावी ठरली.
एवढेच नाही तर शिंदे पुन्हा मुख्यमंत्री होऊ शकतात, असा संदेशही भाजपने वेळोवेळी दिला. जरांजर पाटील यांच्या मराठा आंदोलनानंतर महाविकास आघाडी आघाडीवर खूश होती, मात्र भाजपने शिंदे यांच्यावर बाजी मारत म.वि. शिवसेनेला (उद्धव) कमकुवत करण्यात शिंदे यांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली. मराठी लोक शिंदे यांना मराठा आदराचे प्रतीक मानत आणि ठाकरे घराणे बाहेरचे.
3. भाजप-शिवसेनेचा डीएनए एक आहे
महाराष्ट्राच्या राजकारणात काँग्रेसविरोधात प्रबळ विरोधी पक्ष निर्माण करण्याच्या उद्देशाने 1989 मध्ये पहिल्यांदा भाजप आणि शिवसेनेची युती झाली. या दोघांमधील युतीचा मुख्य आधार हिंदुत्वाची विचारधारा होता, ज्याने दोन्ही पक्षांना एकत्र आणले. या नात्यात वेळोवेळी चढ-उतार आले असले तरी दोघांचा मूळ मतदार एकच होता.
2019 मध्ये, उद्धव ठाकरे यांनी भाजपशी संबंध तोडले आणि MVA मध्ये सामील झाले, त्यामुळे शिवसेनेच्या मूळ मतदारांमध्ये नाराजी होती. या निवडणुकीत मतदारांनी भाजपच्या नेतृत्वाखालील महायुतीला विजय मिळवून दिला असतानाच खऱ्या शिवसेनेचा शिक्काही शिवसेना-शिंद्यावर लावला आहे.
4. मतदारांना राज्यात विभाजन नको आहे
महाविकास आघाडीमध्ये काँग्रेस, राष्ट्रवादी काँग्रेस (शरद पवार गट) आणि शिवसेना (उद्धव गट) यांचा समावेश असला तरी, महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीत MVA ने INDI आघाडीसोबत निवडणूक लढवली.
उदाहरणार्थ, स्वरा भास्करचे पती फहाद अहमद हे सपामध्ये होते, पण जागावाटपाच्या वेळी सपाला कमी जागा मिळाल्या. अशा परिस्थितीत राष्ट्रवादीने (शरद पवार गट) फहाद अहमद यांना अणुशक्तीनगरमधून आपल्या तिकिटावर उभे केले.
इतर अनेक पक्षांनाही दोन आणि तीन जागा देण्यात आल्या, त्यामुळे एमव्हीएचा विजय झाल्यास राज्यातील मुख्यमंत्रीपद आणि मंत्रिमंडळ अडचणीत येऊ शकते, असा संदेश मतदारांना देण्यात आला. यासाठीही मतदारांनी महायुतीला निवडले.
5. भाजपची नवी रणनीती, स्थानिकांना महत्त्व
भाजपने सुरुवातीपासूनच आपल्या रणनीतीत स्थानिक राजकारणाला महत्त्व दिले. नुकत्याच झालेल्या हरियाणा विधानसभा निवडणुकीत पंतप्रधान मोदींनी फारसा प्रचार केला नाही. महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीतही भाजपने हीच रणनीती अवलंबली. निवडणूक प्रचारात स्थानिक नेत्यांना पुढे करण्यात आले. येथील बहुतेक रॅली आणि सभा उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी आयोजित केल्या होत्या.
हेही वाचा- ’99 टक्के चार्ज कसा होऊ शकतो’, पती फहाद पराभूत, स्वरा भास्करने EVMला दोष दिला; सना मलिक किती मतांनी विजयी झाली?
6. हिंदू आणि मुस्लिम दोघांनाही सामावून घेण्यात यश
भाजपच्या नेतृत्वाखालील महायुतीने हिंदू मतांचे ध्रुवीकरण करण्यासाठी ‘विभाजन झाले तर कट करू आणि आम्ही एकत्र राहिलो तर सुरक्षित’ अशा घोषणा दिल्या. दुसरीकडे राष्ट्रवादी काँग्रेसच्या (अजित पवार) मुस्लिम उमेदवाराला पाठिंबा देऊन आपण मुस्लिमांच्या विरोधात नसल्याचा संदेशही दिला.
शिंदे सरकारने निवडणुकीपूर्वीच मदरसा शिक्षकांचे पगार वाढवून दुसरे पाऊल उचलले. त्यामुळे महायुतीला हिंदू-मुस्लीम अशा दोन्ही पक्षांची प्रचंड मते मिळाली.
7. भाजपला संघाचा पाठिंबा मिळाला
भाजप आणि राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे संबंध आता पूर्वीसारखे राहिलेले नाहीत, असे विरोधक गृहीत धरत होते. याशिवाय भाजपने आरएसएसपासूनचे अंतर संपवले. संघानेही निवडणुकीत भाजपला जोरदार पाठिंबा दिला.
संघ कार्यकर्त्यांनी भाजपचा संदेश घरोघरी पोहोचवला आणि महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीत भाजपच्या नेतृत्वाखालील महायुती आघाडीला एकजुटीने मतदान करण्याचे आवाहन केले.
यावेळी लोकसभेची जागा घेऊन मतदान करावे, असे संघ कार्यकर्त्यांनी सांगितले. देशात लँड जिहाद, लव्ह जिहाद, धर्मांतर, दगडफेक, दंगली आदी वाढत्या घटनांबाबतही लोकांना जागरूक करण्यात आले.