श्री. देवेंद्र फडणवीस, २०१४ ते २०१९ या काळात त्यांनी महाराष्ट्राचे अठरावे मुख्यमंत्री म्हणून काम केले आहे. तसेच ते सध्या हे महाराष्ट्राचे उपमुख्यमंत्री आहेत. महाराष्ट्र हे क्षेत्रफळ आणि लोकसंख्येच्या बाबतीत भारतातील तिसरे सर्वात मोठे राज्य असून, देवेंद्र फडणवीस यांच्या सक्षम आणि दूरदर्शी नेतृत्वाखाली राज्याने औद्योगिक उत्पादनाच्या क्रमवारीत अव्वल स्थानी झेप घेत, आर्थिकदृष्ट्या प्रगत राज्य अशी ओळख निर्माण केली.
पार्श्वभूमी
देवेंद्र फडणवीस यांचा जन्म 22 जुलै 1970 साली नागपूर मध्ये झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव गंगाधर फडणवीस व आईचे नाव सरिता फडणवीस आहे. देवेंद्रजी यांचे वडील गंगाधर फडणवीस हे नागपूर महाराष्ट्र विधान परिषदेचे सदस्य होते. देवेंद्र फडणवीस यांचे प्राथमिक शिक्षण नागपूर येथील सरस्वती विद्यालय येथून झाले असून, पुढील माध्यमिक शिक्षण धरमपेठ कनिष्ठ महाविद्यालयातून पूर्ण केले. व त्यानंतर त्यांनी नागपूर विद्यापीठातून कायद्याच्या पदवीचे शिक्षण घेतले. तसेच उद्योग व्यवस्थापन या विषयात पदव्युत्तर पदवी आणि बर्लिनमधल्या डीएसई संस्थेमधून प्रकल्प व्यवस्थापन या विषयात पदविका प्राप्त केली आहे.
जपानच्या ओसाका सिटी युनिव्हर्सिटीने त्यांना मानद डॉक्टरेट बहाल केली आहे. 120 वर्षे जुन्या अशा या विद्यापीठाने आतापर्यंत जगातील केवळ दहा प्रतिष्ठित व्यक्तींना ही सर्वोच्च मानद पदवी प्रदान केली आहे, देवेंद्र जी हा सन्मान मिळवणारे पहिले भारतीय आहेत.
यांच्या राजकीय जीवनाची सुरुवात नव्वदच्या दशकात सुरू झाली. बालपणापासूनच राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाची शिकवण देवेंद्र फडणवीस यांच्यावर होती. आपल्या राजकीय कारकीर्दीच्या सुरुवातीला ते भारतीय विद्यार्थी परिषद (ABVP) चे सदस्य होते. नागपूर महानगरपालिकेत त्यांनी 21व्या वर्षी नगरसेवक होण्याच्या बहुमान मिळवला व त्यानंतर वयाच्या 26व्या वर्षी नागपूर महानगरपालिकेचे सर्वात तरुण महापौर झाले. तसेच सर्वात कमी वयात दुसऱ्यांदा महापौर झालेले देशातील दुसऱ्या नंबरचे नेते आहेत.
नागपूरच्या लोकांचे निवडून आलेले प्रतिनिधी या नात्याने प्रदीर्घ प्रलंबित आणि जटील जमिनीच्या मालकीचे प्रश्न सोडवण्यात त्यांचा मोलाचा वाटा होता. ते विदर्भ प्रदेशाच्या न्याय्य विकासासाठी एक उत्कट वकील म्हणून ओळखले जातात, ज्यासाठी त्यांना 2016 मध्ये प्रतिष्ठित नागभूषण पुरस्काराने गौरविण्यात आले.
‘राजकारण हे सामाजिक-आर्थिक बदलाचे साधन आहे’, असे फडणवीस यांचे ठाम मत आहे आणि त्यांची २५ वर्षांची राजकीय कारकीर्दही तेच प्रतिबिंबित करते. अथक आणि अथक परिश्रम करण्याची त्यांची क्षमता त्यांच्या ‘पीपल फर्स्ट’ या मंत्रातून येते.
आपल्या कामामुळे लोकप्रिय असलेले देवेंद्र जी 1999 साली महाराष्ट्र विधानसभेत पोहोचले. फडणवीस हे महाराष्ट्र विधानसभेतील नागपूर दक्षिण-पश्चिम मतदार संघाचे प्रतिनिधित्व करतात. आपल्या अभ्यासू व्यक्तिमत्वामुळे देवेंद्र फडणवीस भारतीय जनता पक्षात (Bharatiya Janata Party ) राज्यस्तरावर लोकप्रिय बनत गेले. ३१ ऑक्टोबर २०१४ ते ८ नोव्हेंबर २०१९ या कालावधीत ते महाराष्ट्राचे १८ वे मुख्यमंत्री राहिले.
महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री म्हणून फडणवीस यांचा कार्यकाळ अनुकरणीय होता. ज्ञानाधारित धोरणनिर्मितीसह लोककेंद्रित सर्वसमावेशक प्रशासन, तंत्रज्ञानाचा मुख्य सक्षमकर्ता म्हणून वापर, विकासाकडे गतिमान दृष्टीकोन, समस्यांचे निराकरण आणि प्रकल्प अंमलबजावणीसाठी परिणामाभिमुख फ्रेमवर्क ही त्यांच्या परिवर्तनकारी शासनाच्या कार्यकाळाची वैशिष्ट्ये होती.
जलयुक्त शिवार अभियान, महाराष्ट्र दुष्काळमुक्त करण्याच्या उद्देशाने एक महत्त्वाकांक्षी कार्यक्रम हे लोकांच्या आकांक्षा समजून घेण्याचे आणि या आकांक्षा मिशनमध्ये एकत्रित करण्याच्या त्यांच्या क्षमतेचे उदाहरण आहे. या कार्यक्रमाला केवळ शेतकऱ्यांचाच नव्हे तर समाजाच्या सर्व स्तरातील लोकांचा उदंड प्रतिसाद मिळाला. सरकारी कार्यक्रमाचे लोकचळवळीत रूपांतर झाल्याचे हे एक अनोखे उदाहरण होते.
भारतीय जनता(BJP) पक्षाकडून ते महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री होते. २३ नोव्हेंबर २०१९ रोजी फडणवीस यांनी महाराष्ट्राच्या मुख्यमंत्रीपदी दुसर्‍या कार्यकाळात शपथ घेतली. वसंतराव नाईक यांच्यानंतर महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री म्हणून त्यांचा संपूर्ण कार्यकाळ पूर्ण करणारे दुसरे मुख्यमंत्री होते.
राज्य विधीमंडळाच्या अधिवेशनांमध्ये सदनातील उत्साही आणि अभ्यासू सदस्य म्हणून त्यांचा वावर जाणवत राहतो. कॉमनवेल्थ पार्लमेंटरी असोसिएशनचा सर्वोत्कृष्ट संसदपटू पुरस्कारही त्यांना प्राप्त झाला आहे. सध्याच्या घडीला आपली पारदर्शक, अभ्यासकवृत्ती असलेले देवेंद्र फडणवीस संयुक्त महाराष्ट्राच्या विधानसभेत उपमुख्यमंत्री म्हणून कार्यभार सांभाळत आहे.