चक्षू - साइबर फ्रॉड थांबवण्यासाठी केंद्र सरकारचे नवे पाऊल

चक्षू - साइबर फ्रॉड थांबवण्यासाठी केंद्र सरकारचे नवे पाऊल - वाढत्या सायबर गुन्हे रोखण्यासाठी केंद्र सरकारने मोठे पाऊल उचलले आहे. भारत सरकारच्या दूरसंचार मंत्रालयाने चक्षू पोर्टल सुरू केले आहे.

चक्षू

आता सर्वसामान्य जनता त्यांच्या मोबाईलवर येणारा कोणताही फसवणूक कॉल किंवा मेसेज या पोर्टलवर थेट तक्रार करू शकतात. नको असलेल्या कॉल्समुळे त्रासलेल्यांसाठीही हे पोर्टल फायदेशीर ठरेल. तक्रारीनंतर नंबर व्यवस्थित तपासला जाईल. चुकीचे आढळल्यास केवळ क्रमांक ब्लॉक केला जाणार नाही तर गुन्ह्यात सहभागी असलेल्या क्रमांकांची माहिती थेट गृह मंत्रालयाकडे पाठवली जाईल. सोमवारी (३ मार्च २०२४) चक्षू सेवा सुरू करण्यात आली आहे.

चक्षू - साइबर फ्रॉड थांबवण्यासाठी सरकारचे नवे पाऊल

मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, सामान्य नागरिक चक्षू पोर्टलवर अवांछित कॉल आणि फसवणूक इत्यादींच्या तक्रारी नोंदवू शकतील. या सेवेअंतर्गत, कागदपत्रांची मुदत संपली किंवा नूतनीकरण, केवायसी अपडेट, लॉटरी, वीज किंवा गॅस कनेक्शन इत्यादींच्या नावाखाली फसवणूक, अश्लील व्हिडिओ/फोटोच्या नावाखाली ब्लॅकमेलिंग किंवा धमक्या इत्यादी तक्रारी दाखल करता येतील. आता या प्रकरणांची तक्रार करण्यासाठी पीडितेला https://sancharsaathi.gov.in/sfc/Home/sfc-complaint.jsp वर जावे लागेल .

पोर्टलचे मुख्यपृष्ठ उघडल्यानंतर , ज्या माध्यमाद्वारे पीडितेशी संपर्क साधला गेला होता त्याचा उल्लेख मध्यम बॉक्समध्ये करावा लागेल. या माध्यमांमध्ये एसएमएस, कॉल किंवा व्हॉट्सॲपचा पर्याय भरता येतो. त्यांना कोणत्या प्रकारची फसवणूक किंवा धमकावण्याचा प्रयत्न झाला हे पुढील वर्गात भरावे लागेल. यानंतर, पीडितेला या पर्यायामध्ये ज्या कॉल किंवा मेसेजद्वारे त्रास दिला गेला त्याचा स्क्रीनशॉट संलग्न करावा लागेल. पुढील पर्याय म्हणजे धमकी किंवा ब्लॅकमेलिंगचा दिवस आणि वेळ भरणे.

यानंतर, पुढील स्तंभात पीडितेला स्वतःबद्दल तपशीलवार सांगावे लागेल . ही मर्यादा कमाल ५०० शब्दांची असेल. ज्या ठिकाणी वैयक्तिक तपशील विचारला जाईल, त्या ठिकाणी पीडितेला त्याचे नाव, पत्ता आणि फोन नंबर भरावा लागेल. शेवटी पीडितेला ओटीपी मिळेल, तो भरल्यानंतर तक्रार नोंदवली जाईल. या तक्रारीवरून दूरसंचार मंत्रालय तक्रार केलेल्या क्रमांकाची चौकशी करेल. तपासात संशयास्पद नंबरचे इनकमिंग आणि आउटगोइंग कॉल्स तपासले जातील. जर काही चुकीचे आढळले तर मंत्रालयाकडून आउटगोइंग नंबर बंद करण्याची आणि ब्लॉक करण्याची कारवाई केली जाईल.

तक्रार येताच फोन ट्रेसिंगला लावला जातो. सर्व नोंदवलेले नंबर त्यांच्या ओळखीची पुष्टी करण्यासाठी विचारले जातील. याशिवाय संबंधित क्रमांकाचा कोणत्याही प्रकारच्या गुन्ह्यात सहभाग आढळल्यास दूरसंचार मंत्रालय त्याची माहिती गृह मंत्रालयाला पाठवेल. गृहमंत्रालय त्याची चौकशी करून नियमानुसार कारवाई करेल. जर कोणतीही व्यक्ती कोणत्याही प्रकारच्या फसवणुकीला बळी पडली तर त्याला सायबर क्राईम नंबर 1090 वर कॉल करावा लागेल. या फसवणुकीची ऑनलाइन तक्रार https://www.cybercrime.gov.in वरही करता येईल.

भारतरत्न अटलबिहारी वाजपेयी